घर, भूकम्प अनि राजनीति
भीम ठटाल, सिक्किम-
भूकम्प अति सत्य हो
अनि भूकम्प आउनु झन सत्य हो- मृत्युजस्तै !
भूमिले जब आफूभित्र अतिसय ताप अनि आक्रोश बोकेको हुन्छ
फुटेर सुन्दर फूल फुले जस्तै
भूगर्भमा हुने रतिक्रीडा पछि
आनन्दको तरङ्ग निस्कनै पर्छ
अनि हरेक प्राकृतिक क्रीडापछि भूकम्प त आउँछ नै आउँछ !
घरहरु जो तरङ्ग सहन सक्छन्
कस्तै परे पनि उभिरहन्छन्,
जो सक्दैनन् ती हल्का हावामा पनि ढल्छन् !
घर सरकारको रकमले बनिन्न
घर राजनीतिको घोषणापत्रले बनिन्न
घर मन्त्रीको कसमले बनिन्न
घर भाषणको आश्वाशनले बनिन्न !
घरले पो सरकार बनाउँछ
घरमा पो कसमहरु हालिन्छन्
घर कहिले पनि राजनीतिको आयतनभित्र समेटिन सकेको छैन
राजनीतिमा राम हुँ भन्नेले पनि समेट्न सक्दैन
कसैले पनि समेट्न सक्दैन !
घरभित्र मतदाता बस्छन्
मत, विचार, राजनीति र झण्डा
समग्रमा अँटाएर बसेका हुन्छन् !
भवनहरु बनिनुपर्छ
अनि भवनहरुमा बिहे भएपछि,
सन्तान जन्मिएपछि
कति दशैं र तिहार सँगै मनाएपछि
कति प्रियजनका लाशलाई आँसुले धोएर विदा गरेपछि
त्यो भवन कतै गएर घर बनिन्छ !
भवनहरु घर हुनलाई भवनले
मान्छेका आवश्यकता भन्दा माथि उठ्नु हुँदैन
लोभले होइन श्रमले बनेका भवनहरु घर भनिन्छन् !
घर लड्नुको राजनीतिसँग के सम्बन्ध हुन्छ ?
घरहरू समाजमा राजनीति स्थापित हुनुभन्दा पहिले पनि लडेकै हुन्
अनि पछि पनि लडेकै हुन् !
अनि पछि पनि लड्ने नै हुन् !
घरहरु लडेर फेरि बनिन्छ, बनेकै हो !
घरहरु मिलेर कत्रो राजनीति लडाउँछ
तर, राजनीतिले घर लडाउँदैन !
घरमात्र एउटा यस्तो आश्रय हो
जसको लागि मान्छेले राजनीतिमा आश्रित हुनुपरेको छैन !
यस्तै घर मेरो पानि गाउँमा थियो !
यसरी नै त्यो पनि लड्यो
तर, त्यहाँ राजनीति र भाषणभन्दा पहिले छिमेकीहरु पुगे !
घरहरू आफैं बनिनुपर्छ,
अनिमात्र घर आफ्नो हुने हुन्छ !
घर लडेको खण्डहरमा राजनीतिज्ञहरुको नजर पर्दैन
राजनीति त जिउँदो, कल्कलाउँदो, लहलह हुर्केको घरहरुमा हुन्छ
घरहरुमाथि हुन्छ,
घरहरुको हुन्छ
घरहरु लिएर हुन्छ
घरहरुको लागि हुन्छ !
घरहरु अग्लो होइन,
तर राजनीति र भाषण, राहत रकम र आश्वाशन
यी सबैभन्दा अग्लो हुनुपर्छ अनि पो जस्तै भूकम्पमा पनि
अटब्य, गौरवमयी, अविछिन्न, अटूट खडा रहन्छ !
घर भुँइमा शुरु भएर आकाशतर्फ होइन मनसम्म उठ्नुपर्छ
अनि मनचाहिं राहत, भाषण, राजनीति र प्रशासनभन्दा
माथि माथि उठ्नुपर्छ !
घरहरु लड्छन् तर, लड्दैमा बनाउन छोड्नु हुन्न
भवनहरु थोरै अनि घरहरु धेरै बनी इरहनुपर्छ !
***