बाध्यता
Partiman Siwa, born in Chirang Bhutan in 1972 and lived his early days at Daifam Bhutan, is one of the first to appear and pass SLC (School Leaving Certificate- a secondary level school education) examination in the early 90s in Bhutanese Refugee Education history. Since then, after receiving proper literary nourishment and education from the then ‘Nepali Bhaasaa Parishad-Bhutan’ (which was subsequently reformed in 2011 to Literature Council of Bhutan), has developed a strong lineage towards Bhutanese Nepali literature.
From those early days, he has committed himself in writing poetry and other literary works contributing to Bhutanese Nepali literary field. His first published book “dobharu” (Nepali: डोबहरू) in 2001 established him as a dynamic poet. After completing his higher secondary education from Biratnagar, he earned a BS in Biology (Zoology) from Bhadrapur, Nepal.
Presently, resettled in Ohio, America, he is still giving continuity in his literary works with a stronger presence. He believes in preserving the mother tongue “Nepali” and its literature and handing it to our coming generations and so on.
प्रतिमान सिवा
ओहायो, अमेरिका
एलेक्स तीन वर्ष पुगी सकेता पनि रेस्टरूम प्रयोग गर्न भने अझै अभ्यस्त भइसकेको छैन । त्यसैले अघिदेखि उसलाई डायपरमा केही असहज भएको महसुस हुन्छ । तथापि मसिना टिका पटेकाको गोली जाने एउटा सानो प्लास्टिकको पेस्तोल लिएर ठ्याङ ठ्याङ पार्दै दिदी सबनमलाई सिटिङरूमको वरिपरि दौडाई रहेको हुन्छ । धेरै असहज भएपछि दिदीसँग खेल्न छोडेर ममीलाई गुहार्छ ।
ममीले डायपर फेरिदिएपछि चार्जमा लगाइराखेको बाबाको सेलफोन टिप्छ र सोफाको एउटा कुनामा गएर बस्दै युट्युब खोल्छ ।
एलेक्सले सेलफोनमा अत्यधिक युट्युब हेर्ने गरेकाले घरमा यस विषयमा कैयौँ पटक विवादले उग्ररुप लिने गरेको हुन्छ । सबैको मत एउटै हुन्छ तर, दोष जिम्मा लिन सबै पछि हट्छन् । उसलाई सेलफोन धेरै हेर्न दिनुहुन्न । आँखा बिग्रन्छ । घरका अन्य सदस्यहरूसँग प्रत्यक्ष घुलमिल, बोलचाल र अन्तर्क्रिया नहुँदा समयमा बोलीको विकास हुँदैन, शारीरिक बनोट र सुगठनमा तीव्रता आउँदैन र मानसिक विकाशमा पनि असर पर्छ भन्ने घरका सबैलाई ज्ञान छ । तर बाध्यता एउटा यस्तो छडी हो जसको मारमा नपरेका अभिभावक सायदै होलान् यस अमेरिकामा ।
बाध्यता एउटा यस्तो छडी हो जसको मारमा नपरेका अभिभावक सायदै होलान् यस अमेरिकामा ।
एलेक्सकी ममी दिनभरि दश घण्टे काम गर्ने अनि बाबा रातभरि बारहघण्टे काम गर्ने र दिदीहरू स्कुल जाने । एक्लो एलेक्सले के पो गरोस् ? एक त बाहिर गएर खुल्ला रूपमा खेल्ने वातावरण पनि हुँदैन यस ठाउँमा । सुरक्षाको कारण कानुनी रूपमा नानीहरूलाई बिना अभिभावक छोड्न मिल्दैन र यो सही पनि हो; नत्रभने अहिले सम्ममा कति बालबालिकाहरू अप्ठ्यारा स्थितिमा परिसक्थे होलान् ।
“घरभरि मान्छे हुँदा त नानीलाई फोन नदिनु नि ।” ममी ठुलो स्वरमा कराउँछिन् ।
“मैले कहाँ दिएको हो त । उसले आफै लगेको हो ।” बाबापनि त्यही रफ्तारमा जवाफ दिन्छन् ।
“उसले नभेट्ने ठाउँमा राखुपर्दैन ?” ममी चर्किन्छिन् । “तपाईले नै हो यसरी बानी लगाउनु भएको ।”
“हैन, के ठान्छौ तिमी ? म रातभरि बारह घण्ट काम गरेर दिनभरि योसँग खेलेर पनि त बस्न सक्दिनँ नि । मैले पनि सुत्नु पर्छ । फेरि काममा जाने तयारी पनि त गर्नु पर्छ । अनि बेला बखत त यसो भुल्याउँन फोन दिनै पर्यो नि ।”
यसरी नै चर्का चर्की भई रह्यो दुईबीच ।
“होइन, मैले अरुबेला भनेको होइन नि । अहिलेको कुरो पो त । हामी सबै घरमै छौँ र पनि ऊ फोन लिएर बस्यो । यो लत भनेको यस्तै हुन्छ ।” एक किसिमले कुरो ठिकै गर्दै थिइन् एलेक्सकी ममी ।
“तिमीले पनि त टिभी हेर्नुको सट्टा ऊसँग एकछिन खेले हुन्छ नि?” आरोप र दोषको लस्कर निकाले बाबालेपनि ।
“मैले एकछिन टिभी हेर्दा तपाईँलाई डाहा लाग्छ ? तपाई पनि खूब ठुलो साहित्यकार भएर पुरै रात कम्प्युटरमा बिताउनु हुन्छ त । बरु त्यो समय छोरासँग बिताउनु नि । छोरोचाहिं बाबा भनेर हिरिक्कै हुन्छ ।” ममी झन् के कम; भएभरको बह पोखिदिइन् ।
“एलेक्स फोनको लतमा परेको होइन । एक्लोपनको सिकार भएको हो । तिमी र म यहाँ बाझ्न र एकर्कामा दोषारोपण गर्नमै व्यस्त छौँ । हेर त ! हामी सबै घरमै भएरपनि ऊसँग को बोलेका छौँ ? को खेलेका छौँ ? बरु दिदीले केही क्षण खेली ।” बाबुले चिन्ताजनक हुँदै नम्र स्वभावमा ओर्लिँदै आफ्नो तर्क राखे ।
ममीको पनि होस खुल्यो, हामी उसलाई दिने समय एक अर्कामा वादविवाद गरेरै खेर फाल्दै रहेछौँ भनेर ।
सुरु सुरुमा यो चर्काचर्की र ठूलो स्वरले खासै असर पारेको थिएन एलेक्सलाई, किनभने उसको ध्यान फोनमा थियो । तर जब धेरै लम्बियो, फोन सोफामा राखेर ठूल्ठुला आँखा पार्दै चोर औँला दुवैजनाललाई ठड्याउँदै जोडले करायो एलेक्स । उसले बोलेको स्पष्ट त बुझिएन तर, आशय भने छर्लङ्गै थियो । तिमीहरू बूढाबूढी किन झगडा गर्छौ बेकारमा ? भनेझैँ गरेर घाँटीका नशा फुल्याउँदै भन्यो,
“हुयुयु……………. हाँ……… हाँ………?”
छोराको चेताउनी सुनेर सबै हाँसे गलल..ल..ल.. ।
मप्रति हाँसे भन्ने भान भएर होला, एलेक्स पनि शरमले लच्कियो र मन्द हाँस्यो ।
“एलेक्स ! जुम बाहिर ।” बाबाले यतिमात्र के भनेका थिए, खुशीले गदगद हुँदै “ऊकी, ऊकी” भन्दै कुदेर गई क्लोजेटबाट आफ्नो जुत्ता र ज्याकेट लिएर आयो ।
बाबा र ममीले एकएक पट्टिको हातमा समातेर बाहिर यार्डमा लगे एलेक्सलाई ।
ब्याकयार्डमा कुखुराको पोथी खेद्न खूब पल्किएको थियो एलेक्स ।
“आऊ, आऊ” भन्दै पोथीको पछि पछि कुद्दा पक्की ड्राईभवेमा जोडले लड्यो । घुँडा मजाले ठोकिएछ । पिल्सिएछ पनि । दिदीले मलम लगाइदिएपछि फेरि दगुर्न तयार भयो एलेक्स । छोराको घुँडा पिल्सिएर रगत आउँदा ममीको मुटु चसक्क पोल्यो तर, एलेक्स दगुर्न छोडेन । यसै बखत बाबाले खल्तीबाट फोन निकालेर देखाउँदै, “आइज नानी । ला, यी यो हेर्नु,” भन्दा प्रत्युत्तरमा एलेक्सले “नु……………, नु……………” भन्दै दगुर्यो ।
बाबाले ममीतिर पुलुक्क हेरे अनि ममीले चैँ “के ?” भन्दै आँखा तरिन् ।
अघिदेखि यी सबै कृयाकलाप नियाली रहेकी ठुली दिदीले अनुमान गर्छे कि जति नै खैलाबैला गरेपनि प्रेमले बास गरेको छ यस परिवारमा र यस्तै साना मसिना खुशीहरूमा बाँधिएको हुन्छ परिवार ।