ढुङ्गाको बयान

 

बाटो हिँड्दा

खुट्टाको  बुढी औंठोमा

ठेस हान्दै म सम्झाउँछु-

मान्छे, तँ गल्ती गर्दैछस्,

‘पदार्थ’भन्दा ‘चेतना मूल’

दाबी गर्छस् सधैं तर, पुज्छस्

म अचेतनलाई, म हृदयविहीनलाई-

जीवनको यो दोहोरो रवैया

कति दिन पालेर बस्छस् ?

 

भक्त घिमिरे/पेन्सिलभेनिया-अमेरिका

 

न्छस् तँ पाजी मान्छे

‘ढुंगाको प्राण छैन-

चेतना र विवेक छैन !’

हो म ठोस् छु,

कठोर छु

निर्मम छु

र, नै पुजिएको छु सर्वत्र !

 

एउटा पुज्छ मलाई

पिताम्बर ओडाएर,

अर्को पुज्छ मलाई

चौतारोमा फिँजाएर-

म खास के हुँ,

तँ मान्छेलाई थाहा छैन !

 

शालिनदी तटमा एउटा गाउँ थियो

उही नदी बगरमा म भेटिएँ,

त्यही गाउँको नाउँ जोडेर

एउटा भन्छ मलाई

‘पवित्र शालिग्राम’

अर्को भन्छ मलाई

‘पारद पत्थर’ ‘शिवलिङ्ग’ !

 

बाटो हिँड्दा

खुट्टाको  बुढी औंठोमा

ठेस हान्दै म सम्झाउँछु-

मान्छे, तँ गल्ती गर्दैछस्,

‘पदार्थ’भन्दा ‘चेतना मूल’

दाबी गर्छस् सधैं तर, पुज्छस्

म अचेतनलाई, म हृदयविहीनलाई-

जीवनको यो दोहोरो रवैया

कति दिन पालेर बस्छस् ?

 

भन्छस् तँ पाजी मान्छे

‘ढुंगाको प्राण छैन-

चेतना र विवेक छैन !’

 

तर, अहँ ! मेरो आड नपाएसम्म

तेरो अस्तित्व खडा हुँदैन

तँ सुरक्षित अनुभूत गर्दैनस्-

 

त्यसैलेः हो त्यसैले

अर्को एउटा मान्छे

मक्कास्थित ‘काबा’तिर फर्केर

दिनमा पाँचपटक घोप्टिन्छ र,

मलाई सम्झिन्छः

त्यहाँ पनि मेरै निशानी पुजिएको छ-

 

अझ अरु केही मान्छेहरु यरुसलेमस्थित

‘डोम अफ् द रक’ अधीन गर्न

एक-अर्कामा  मारकाट गर्दैछन्-

त्यहाँ पनि म ‘ढुंगा’ कै सामिप्यता रोज्दैछन् !

 

भित्री कुरो,

एउटा भन्छ,

‘जन्नत’ सबैभन्दा माथि छ

अर्को भन्छ प्याराडाइज-

एउटाको लागि बैकुण्ठ माथि छ

अर्काको लागि कैलाशधाम !

 

एउटा भन्छ निर्वाण, अर्को भन्छ समाधि

अझै अर्कोका लागि माथि छ परमधाम,

प्रारब्धमा तँभन्दा म माथि जान्छु !

 

वास्तवमा मेरो पूजनभन्दा

तँ मान्छे मलाई सिँढी बनाएर

आफैंमा दुर्बोध्य स्पर्धा गर्दैछस्

अरुभन्दा आफू सबसे माथि रहने

उछिन-पाछिनमा मस्त छस्-

तर, देख्नमा म पुजिएको छु सर्वत्र !

मान्छेले मलाई पुजेर ममा फरक पर्दैन

मेरो लागि कुनै लाभ नोक्सान छैन-

म चट्टान हुँ, म नीर्जिव हुँ !

 

हुन त मलाई पुजेर तँ मान्छे

लाभान्वित होलास्, किनकि

तेरा लागि

जमातबाट अलग देखिने दाउ

मेरो पूजनबाटै स्थापित हुन्छ !

आखिर तँ मान्छे,

साधु होस् कि विद्वान,

जौहरी होस् कि दलाल व्यापारी-

आफूजस्तै अर्को मान्छेलाई

उछिन्नमात्रै त लालायित छस् !

 

ढुंङ्गा हेर तँ मान्छेः

तैंले मार्तौल नबजारेसम्म,

तैंले धलेकेर नठोकाएसम्म

हामी ढुङ्गाहरु कहिल्यै

आपसमा लड्दैनौं !

हामी लडेमा तेरो लागि

स्थिरतामै पैह्रो जान्छ,

आँधी आउँछ-प्रलय हुन्छ !

 

थाहा छ-मलाई टेकेर तँ आफू

माथि चढ्न चाहन्छस्

तैपनि म चुप छु,

किनकि म एक हदमा सफल छु

अचेतन म निष्प्राणले

तँ चेतनलाई सर्वत्र भिडाएको छु

बेकसूरमा लडाएको छु,

हत्या-हिंसामा उद्यत गराएको छु !

 

अझै पनि भन्छस् तँ पाजी मान्छे

‘ढुंगाको प्राण छैन-

चेतना र विवेक छैन !’

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *