नेपाली साहित्य परिषद-भूटानका निवर्तमान अध्यक्षको वक्तव्य
आदरणीय भूटानी सर्जक, साहित्यकर्मी मित्रहरु एवं भूटानी जनसमुदाय,
भूटान साहित्य परिषदको घोषणासँगै हामी इतिहास निमार्णको नयाँ युगमा प्रवेश गरेका छौं । हाम्रो जातीय एवं राष्ट्रिय पहिचानसँग गाँसिएको यस संस्थाको घोषणाले निश्चय नै दुरगामी महत्व राख्ने छ र प्रत्येक भाषा-साहित्यप्रेमी भूटानीहरुले यस संस्थाको गौरव र गरिमालाई उठाउन मन, वचन र कर्मले साथ दिनुहुने कुरामा हामी विश्वस्त छौं । १९९३ को मार्च १९ मा स्थापित नेपाली भाषा परिषद-भूटान सन् २००४ आइपुग्दा नेपाली साहित्य परिषद-भूटानका रुपमा रुपान्तरित हुनपुग्यो । यसबीच ने.सा.प-भूटानले नेपाली भाषाको आधारभूत शिक्षा प्रदान गर्नमात्र होइन, नेपाली साहित्यको उच्च शिक्षार्जन गर्न चाहनेहरुको आकांक्षा समेत केही हद्सम्म पूरा गर्यो । फलस्वरुप धेरैले नेपाली शिक्षण पेशामा समेत संलग्न हुने अवसर पाए । विभिन्न समयमा भाषा-साहित्यसम्बन्धी गोष्ठी, सभा, समारोह एवं विविध सांस्कृतिक कार्यक्रमको आयोजना गरी भाषिक, साहित्यिक तथा सांस्कृतिक जागरण र उनन्नयनका लागि परिषद समर्पित हुँदै आयो । परिषदले केही कृतिहरु प्रकाशन गर्नुका साथै समाचारमूलक पत्रिकासमेत प्रकाशन-सञ्चालन गर्ने जमर्को गरेको कुरा यहाँहरुलाई जानकारी नै छ । परिषदको प्रशंसा मात्रै गरेर पुग्दैन,परिषदका गतिविधिका सम्वन्धमा समय-समयमा पारदर्शिता नभएको, नयाँ पुस्ताका सृजनाकर्मीहरुलाई समेट्न नसकेको जस्ता असन्तुष्टिहरु पनि व्यक्त हुने गरेका थिए । तथापि विपन्नता र अनेक समस्याहरु झेल्दै भए पनि परिषदले आफ्ना गतिविधिहरु गरिरह्यो र संस्थाको विकासका लागि हाम्रा अग्रज विद्वतजनले गरेको त्याग र समर्ण हामी कदापि भूल्न सक्दैनौँ ।
समयले नयाँ मोड लिएर वर्तमानमा हामी विश्वका विभिन्न मुलुकमा जीवनका नवीनतम अध्याय र आयामको खोजीमा रहेका छौं जहाँ हिजोभन्दा भिन्न परिवेश, परिस्थिति र चुनौतिहरुको सामना गर्दै भोगाइ र बचाइको मात्र होइन, अनुभूतिको नयाँ शिखरमा पनि चढिरहेका छौं । तथापि भूटानीहरुको विश्वका अनेक मुलुकहरुमा पुनर्स्थापना हुन थालेपछि परिषदका गितिविधिमा शिथिलता आउनु मात्रै होइन, यसको क्रियाशीलतामा समेत गतिरोध उत्पन्न हुन लागेको देखेपछि परिषदको इतिहास रक्षा गर्न हामी केही भूटानी साहित्य सर्जकहरु लागी पर्यौं । गत मिति १२-२६-२०१० मा परिषदको अन्तरिम कालका लागि एउटा केन्द्रीय कार्यसमिति निमार्ण गरी हामीले परिषदलाई कसरी नयाँ परिस्थितिमा रुपान्तरण गर्न सक्छौं र यसले झण्डै दुई दशकमा गरेको इतिहासको रक्षा कसरी हुन सक्छ भन्ने कुरामा लामो छलफल र वहस चलायौं । यसबीच सन् २००९-मे ७ बाट हाम्रा केही सचेत भाषा-साहित्यप्रेमी युवाहरुले भुट्नीज लिटरेचर डट्कम भन्ने अन्लाइन साहित्यिक पत्रिका नियमित रुममा प्रकाशन गरी वदलीँदो परिस्थितिमा महत्वपूर्ण एवं गौरवमय इतिहासको आरम्भ गर्दै भूटानी साहित्यिक आदोलनलाई नयाँ उचाइमा लग्न अथक परिश्रम, उत्साह र जाँगरुकता प्रदर्शन गरेको कुरा हामीलाई थाहा भएकै हो । यी दुवै संस्थाको मूलभूत उदेश्य एउटै भएको हुनाले एउटै संस्था निर्माण गरी जाने निर्णयमा हामी पुग्यौं । फलस्वरुप नेपाली साहित्य परिषद-भूटानको केन्द्रीय समितिको गत ११ जुनमा बसेको बैठकले परिषदको क्षेत्रविस्तार गर्दै नयाँ संरचनमा बदली भूटान साहित्य परिषद-मा रुपान्तरण गर्यो । यसरी नेपाली भाषा परिषद-भूटान, नेपाली साहित्य परिषद-भूटान हुँदै भूटान साहित्य परिषद बन्न पुग्यो । दुई संस्थाबीच भएको सम्झौताअनुरुप दुवै संस्थाका तत्कालीन कार्य समिति जुन ११ कै दिन विगठन गरी भूटान साहित्य परिषदको विधानलाई पालना गर्दै नयाँ कार्यसमिति चयन गरियो । अब उसो भुट्नीज लिटरेचर डट्कम, भूटान साहित्य परिषदको साहित्यिक पत्रिकाका रुपमा सञ्चालन हुनेछ र भूटान साहित्य परिषद सन् १९९३ मा स्थापित नेपाली भाषा परिषद-भूटानको विकसित एवं विस्तारित रुप भएको हुनाले यस संस्थाको स्थापनाकाल सोही मितिमा हुनेछ । तथापि, भूटान साहित्य परिषद नेपाली भाषाको साहित्यमा मात्र सीमित नरही भूटानीहरुले सृजना गर्ने विभिन्न भाषाहरु र तीनको साहित्यको विकास र उन्नतिमा क्रियाशील रहने छ ।
भूटान साहित्य परिषदको नवगठित कार्यकारी समितिमा वर्तमान उपाध्यक्षको नाताले आगामी कार्यदिशाका बारेमा पनि संक्षेपमा उल्लेख गर्नु यहाँ वाञ्छनीय हुने मैले ठानेको छु ।
१. यस संस्थालाई अमेरिकाको कुनै राज्यमा दर्ता गरी वैधानिकता प्राप्त गर्ने ।
२. यस संस्थालाई भूटानीहरु रहेका विभिन्न मुलुकमा विस्तार गर्ने ।
३. भूटानीहरु पुनर्स्थापित भएका मुलुकहरुमा नयाँ पुस्तालाई नेपाली भाषाको आधारभूत ज्ञान र
जातीय संस्कृतिका बारेमा बोध गराउन आवश्यक रणनीति र योजना बनाउने ।
४. नियमित रुपमा अनलाइन साहित्यिक पत्रिका सञ्चालन गरिरहने ।
५. संस्थाको सदस्यता वितरण गर्ने र पजातान्त्रिक प्रणालीमार्फत निर्वाचन गर्ने ।
६. संस्थाका कागजात एवं भूटानी सर्जकहरुका कृतिहरुलाई वेबसाइटमा अभिलेखीकरण गर्ने वा
राख्ने ।
७. पाँच वर्षभित्रमा अन्तर्राष्ट्रियस्तरको भाषा-साहित्य गोष्ठी आयोजना गरी हाम्रो साहित्यिक
गतिविधिलाई विश्वसामु चिनारी गराउने ।
अन्त्यमा भूटान साहित्य परिषदलाई एउटा प्राज्ञिक थलोका रुपमा विकास गर्न र भूटानी जनसमुदाय एवं लेखकहरुको आकांक्षालाई केन्द्रविन्दुमा राखेर काम गर्न हामी सधैं क्रियाशील रहने छौं । यस अवसरमा नेपाली साहित्य परिषदका विगतका तमाम कार्यकर्ता, हाम्रा शुभचिन्तक र भाषा–साहित्यप्रेमी मित्रहरुसमक्ष परिषदलाई उस्तै गरी सघाइरहन (अझ सक्रियताको अपेक्षासहित) र इतिहासले अधुरै छोडेका जिम्मेवारीलाई वहन गर्न यसै सार्वजनिक वक्तव्यमार्फत म हार्दिक आग्रह गर्दछु ।
शिवलाल दाहाल
निवर्तमान अध्यक्ष
नेपाली साहित्य परिषद-भूटान
मिति: १८-६-२०११