अधूरो सपना
सुशील पोखरेल दक्षिण अष्ट्रेलिया “आफू संस्कृत विद्यालयमा मात्र सीमित नरहेर कुनै उदाहरणीय काम गर्ने, भूटानमा शास्त्रीय नृत्यलाई प्रचार–प्रसार एवम् प्रशिक्षण दिने, संस्कृतलाई कर्मकाण्ड पण्डित्याईँमा सीमित नराखेर यसबाट कुनै ठोस काम […]
Category: लेख / रचना
-
-
जीवनको नयाँ यात्रा
कमलापति सुवेदी केन्टुकी, अमेरिका हामी भूटानी शरणार्थी नेपाल भूमिमा लामो समयसम्म पिल्सिएर विस्थापित जीवन बिताउन बाध्य भयौं । पश्चिमी राष्ट्रहरुले आ-आफ्ना मुलुकमा बसोबास गराई बल्ल-बल्ल नागरिकता दिएर राख्ने घोषणा गरे । […]
-
कलामा नारीदेहका नग्न चित्रमात्र किन
भक्त घिमिरे अमेरिका चित्रकला कलाक्षेत्रको महत्त्वपूर्ण तथा एउटा विराट शाखा हो । चित्रकलामा प्रदर्शित शिल्पले मानिसलाई जगत र मानवीय समवेदनाको अन्तरंग परिदर्शन गराउँदछ, अनुभूति र आभास दिलाउँदछ । यद्यपि, कहिलेकाहीँ […]
-
ब्ल्याक् एण्ड वाइट्
विद्यापति मिश्र काठमाडौं लामो प्रयास पछि आदरणीय शिक्षक गंगाराम लामिटारेको सम्पर्क नम्बर फेला प–यो । हर्षले मन खुखी भयो । तर लगातारको विद्युत कटौतीले गर्दा लामिटारे सरसंग तत्कालै सम्पर्क गर्ने […]
-
आक्रोश र परितापको डढेलो सल्केको शिविरमा
डा. गोविन्दराज भट्टराई भर्खरै शिविरमा एउटा डढेलो लागेको थियो । त्यो निभाएपछि हामी पुग्यौँ । तर त्यहाँ कहिल्यै ननिभ्ने अर्को डढेलो सल्किरहेको देख्यौँ । बेल्डाँगी शिविरमा पुग्दा चुलाचुली पर्वत श्रृङ्खलामाथि […]
-
मेरी आमा
किशोर सिवाकोटी साउथ डकोटा, अमेरिका मेरो कलेजको परीक्षा भैरहेको थियो। अमेरिकामा फल सेमेर्स्टरको निर्णायक परीक्षा डिसम्बर महिनामा हुने गर्दछ । मेरो कलेजको परीक्षा सकेर रेलमा आफ्नो डेरातिर लागिरहेको थिएँ । […]
-
भो ! नउठा
बाबाको बानी राम्रो थिएन । मेलापात र घरको सबै काम आमाले गर्नुप¥थ्यो । हामी सानै भए पनि आमाको दुःख देखेर म मनमनै संधै पिरोलिन्थें । मैले नसक्ने कामहरू पनि गर्न […]
-
भुटानी निरंकुशताभित्र जन्मिएको भुटनी नेपाली साहित्य
डिल्लीराम शर्मा आचार्य क्रागेरो, नर्वे करिव सन् १९०० शताव्दीसम्म भुटान भित्रिएका नेपालीभाषीहरु भुटान निर्माणकार्यमा मात्र व्यस्था रहे । त्योताका शिक्षादीक्षाको कुनै अवसर थिएन यो साहित्य भन्ने विषय केहो भन्नेमा अनभिज्ञ […]
-
शरणार्थी जीवन र शिविरभित्र फष्टाएको गजलकारिता
केशु विरही नेपाल आजै जस्तो लाग्छ, त्यो दिन –भूटानबाट नेपालीभाषीहरू खेदिए अरे । नेपालीभाषी भुटानीमाथि त्यहाँको सकारले पाशविक यातना दियो रे । सयौं चेलीबेटीहरू भूटानी सेनाबाट वलात्कृत भए रे…। उनीहरू […]
-
मानव जीवनमा संगीतको महत्व
कुमार बब्लु/सप्तरी-नेपाल मानव जीवन संगीतकै साथमा जन्मन्छ र संगीतकै साथमा अस्त पनि हुन्छ । धर्तीलाई स्पर्श गर्नासाथ बालक सर्वप्रथम रुन्छ । त्यो एक प्रकारको संगीत नै हो । मानिस मर्दा […]
-
रुढिग्रस्त सामाजिक परम्परामा लैंगिक चेतना
सामन्ती युगबाट फष्टाउँदै आएर आजको पूँजीवादी युगमा चरमोत्कर्ष टेकेको नारी र पुरुषबीचको फाटोलाई कायम राख्न ‘धर्म’ भनिने जडताले महत्वपूर्ण टेवा पुर्यादएका छन् । वास्तवमा धर्म नै दोषी होइनन् तर, धर्मको […]
-
देशः शासन र प्रजातन्त्रबीच विरोधाभास
सिमानाको शहर जयगाउँस्थित एउटा सानो होटलको साँघुरो कोठामा भेला भएर मलिन, क्लान्त अनुहारका मान्छेहरूको एउटा झुण्ड आ-आफ्ना कथा-व्यथा साटिरहेको छ । उनीहरूको वार्तालाप उनीहरूले आफ्नो घर सम्झने देशको सामाजिक-राजनीतिक व्यवस्थाको […]
-
‘भलेचखे’ प्रजातन्त्र
केही शब्दहरू व्यवहारमा जतिसुकै चाम्रा भए पनि सुन्नमा अति राम्रा हुन्छन् । ती शब्द बोल्नमा शालीन र मान्यतामा मीठा पनि हुन्छन् । तर, व्याहारिक प्रयोगमा कर्ताहरुको तालमेल नभएर अर्थको बेअर्थ […]
-
शहरमाझ ‘स्याल’को भ्रमण
आचार्य प्रभा अमेरिका अहिलेजस्तो लाग्छ मलाई, म सानो हुँदा पहाडमा घरका ठुला मान्छेहरुले कहिलेकाहीँ साँझमा स्याल कराउँदा “ल स्याल रुन थाल्यो, अब गाउँमा को मान्छे मर्छ यो त अशुभ हो […]
-
प्रसंग साहित्य र राजनीतिको
अहिले साहित्य र राजनीतिको सम्बन्धमा पारपाचुके भइसकेको छ । अहिले अर्को प्रश्नको सन्दर्भ पनि उठ्ने सम्भावना बढेर गएको छ । राजनीतिप्रति उदासीन साहित्यकारको सिर्जनात्मक शक्ति कति प्रभावशाली हुन्छ ? यो आजको जल्दोबल्दो प्रश्नात्मक प्रसंग हो । यसरी नै साहित्य र कलाप्रति उदासीन राजनीति कस्तो हुन्छ ? त्यस्तो राजनीतिज्ञले राजनीति र समाजमा कस्तो छाप छोड्ला ? यस्ता अनेक प्रश्नहरू लहर लाग्न सक्छन् ।
-
दिल्ली अहिले थिम्पू बनेको छ
भारत आफैंलाई दक्षिण एशियाको शतिशाली मालिक ठान्छ । आफ्नै देशलाई दक्षिण एशियाको मूल खाँबो सम्झेर बंगलादेश, भूटान तथा नेपालको आदि भागसम्म सीमा अतिक्रमण गर्छ, हरेक देशको निर्वाचन विथोलिदिन्छ । शासनको […]
-
पर्वको परम्परा र हाम्रो सोच
भक्त घिमिरे अमेरिका जुनसुकै जातीय समुदायको भए पनि हाम्रो नेपाली समाजले दशैं र तिहारलाई प्रमुख पर्वको रूपमा प्रत्यक्ष-परोक्ष मान्दै आएको छ । तर, विडम्बना नै भनौं वा सोचाइको कमजोरी, हामीले […]
-
परिवर्तन
सुशील पोखरेल दक्षिण अष्ट्रेलिया लामो समयको पर्खाइपछि म तेस्रोदेश पुनर्वासको पहलमा लाग्न थालेको थिएँ । नेपाल र भारतका केही साथीहरुले यो पहल राम्रो वा नराम्रो हो भनेर दुवैखाले प्रतिक्रिया दिएका […]
-
उनीहरुको खुशीमा…………..
सुशील पोखरेल दक्षिण अष्ट्रेलिया मेरा बाबा भन्नुहुन्थ्यो एकदिन हामी भूटान फर्कनेछौं । उनको शरणार्थी जीवनको सबैभन्दा ठुलो सपना पनि यही थियो । सुरु सुरुमा मलाई पनि त्यस्तै लाग्थ्यो । लामो […]
-
अग्निपरीक्षामा– राजा जिग्मे सिङ्गे
गङ्गा लामिटारे अमेरिका संसारका हरेक निरङ्कूश शासकले आफनो वर्चस्व स्थापित गर्न आफ्ना परिवर्तनगामी जनतालाई विभिन्न आरोप-प्रत्यारोप लगाई अन्तमा देशद्रोही भन्छ र सैनिक लगाएर देशबाट खेदाउँछ । आज संसारमा यही भइरहेको […]
-
साहित्य सिर्जनाको काल विभाजन
गंगा लामीटारे …….क्रमश: (क) प्राथमिक काल वा पहिलो चरण (१९५६ देखि १९७७ सम्म) (ख) माध्यमिक काल वा दोस्रो चरण (सन् १९७०देखि १९८८सम्म) (ग) आधुनिक काल वा तेस्रो चरण (सन् १९९०देखि […]
-
भूटानी नेपाली गजल: एक झलक
पुरानाघरे विषय प्रवेशः– गजल, गजल हो, त्यो भन्दा बढी परिभाषाको अब आवश्यकता छैन । गजल आधुनिक साहित्यमा पूर्ण प्रभावकारी काव्य विधाको रुपमा स्थापित भइसकेको छ । उपन्यास, गीत, कविता आदि […]
-
एक अमूर्त वेदना
आइ.पी.अधिकारी काठमाडौँ दैव बेइमानी छन् । भगवानको नियम विभेदकारी छ । त्यसैले त मानिसमा विभिन्नता ल्याइदिएका छन् तिनले । तिनको सृष्टिमा समानताको विजले जरा गाड्न पाउँदैन । समानताको अभावमा विभेदले […]
-
बसाइँ सरेका नेपालीहरुको अवस्था
डिल्लीराम शर्मा आचार्य नर्वे मान्छेको जीवन धेरैवटा विषयसँग सम्बन्धित हुन्छ । हरेक मानिसको आ–आफ्नो मातृभाषा, धर्म रीतिरिवाज, संस्कृति,कला,साहित्य ,निजीसम्बन्ध, भातृत्व,विश्वबन्धुत्व र जन्मसिद्ध अधिकार हुन्छ,तर बसाइँसरुवा कुनैपनि व्यक्तिले यी सम्पूर्ण कुरा […]
-
समय र मान्छेहरू
समयको गतिशीलता । मान्छेहरूको दौडधूप । प्रतिस्पर्धै प्रतिस्पर्धा । अहो! समय र मान्छे, कति व्यस्त भएका होलान् । समय र मान्छेमा के भिन्नता छ भन्नु जस्तो ? धर्तीलाई जति हतार […]