असार पन्ध्र
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका जीवनले नवीकरण खोजिरहेको बेला, भारि अल्छी बोकेर आयो आसार पन्ध्र मानौ आसार पन्ध्र केही होइन मानौ केही हो पनि, मेरा लागि म हली हो, हली […]
Category: Shiva Lal Dahal
-
-
भूटानी नेपाली साहित्य – केही चिन्तन केही विचरण
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका नेपाली साहित्यमा भूटानको प्रसंग र परिचर्चा कमै मात्र भएको पाइन्छ । हुन पनि भूटानको, नेपाली साहित्यमा उपस्थितिको इतिहास उस्तो लामो छैन । यद्धपि वर्तमानमा उभिएर हेर्दा […]
-
निर्देशक समिति अध्यक्षको वक्तव्य
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका आदरणीय परिषद्का सदस्यज्यूहरु, स्रष्टा–सर्जक र जनसमुदायहार्दिक अभिवादन । भरखरै साहित्य परिषद् भूटानको ऐतिहासिक सम्मेलन सकिएको छ । यहाँहरू कतिपय यो दुई दिने (जुन, ९ र १०) […]
-
एनेस्थेस्सियाले ग्रस्त समय
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका हिजो हिँडेको बाटो नै बाटो भइदिएन हिजोको विश्वास नै विश्वास नै भइदिएन सताप्दियौँ अघिदेखि स्थापित मान्यता नै मान्यता भइदिएन हिजोको आचार–संस्कार नै आचार–संस्कार भइदिएन हिजो अर्जेको […]
-
पेरियोडिक टेवल
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका पेरियोडिक टेवल जसका बारेमा धेरै दिनदेखि सोचिरहेको छु यो रसायन विज्ञानको एक महाकाव्य मेरो सानैदेखि विज्ञान पढ्ने रहरको एक हिस्सा त्यो रहर, त्यो उत्साह कसरी कसरी […]
-
इतिहासमा समाधिस्त घटनाहरूको पुनर्लखन गर्ने काव्य
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका दर्पण कवितासङ्ग्रमाथि केही शब्द लेखेर पठाएको लगत्तै उनको फोन आयो मेरो अर्को पनि कृति तयार छ त्यसमा पनि लेखिदिनु पर्यो । मलाई अप्ठ्यारो लाग्छ । म […]
-
“नभएसम्म डिट्रोयट” र “गल्लीगल्लीका गीतमा” बरालिँदा
शिवलाल दाहाल कसैका नजरमा नपरेको हिजो लोहारको हिकाईमा हम्मरको चुटाइमा थिलथिलिएर भासिएको अलिकति माटो हुँ म (नभएसम्म डिट्रोयट कवितासंग्रह, पृष्ठ ५५) माथिको कवितात्मक अंश गत महिना (मई १९, २०१७) अमेरिकाको […]
-
स्वच्छन्द
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका आज बादलको टुक्रा कतै छैन आकाशमा पारिलो घाम लागिदिएको छ उही हिउँदे सिक्रे रुखहरुका थाप्ला माथि स्वच्छन्द विचरण गर्ने चराहरुका पंखमाथि यी चहुरका मसिना झार–पातमाथि अझ […]
-
दुरताको सम्मोहन
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका आज फेरि उही जून झ्यालबाट एकान्तमा छाईदियो शून्यताको यात्री फेरि एकबार आइदिएको छ स्वप्नाहरुको भारी बोकेर थाकिसकेको एउटा मान्छेलाई बिउँझाउन बास ! ऊ बेलाबेला आइदिने आशाले […]
-
मनको आँधि
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका तिमीले सूर्य–आँधि सुुनेका हौला तिमीले समूद्री– आँधि पनि सुनेका हौला यहाँ म त्यस्तो केही कुरा गरिहेको छैन म त मनको आँधिको कुरा गर्दै छु यो मनको […]
-
म अभिमन्यु
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका म अभिमन्यु यतिखेर मेरा अस्त्रहरु भुइँमा खसिसकेका छन् मेरो रथ हाँक्ने घोडाका खुट्टा भाँचिसकेका छन् के हेर्दै छौ ए दुर्योधन ! के पर्खिँदै छौ ए शकुनी […]
-
अझै पनि एकफेर पहाड बोकेर हिँड्ने रहर छ
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका टाढा क्षितिजमा देखिएका बादलका टुक्राहरु मैले मेरा कसीमा ल्याउँछु भने मैले मेरा सम्वेदनाका अभ्यन्तर हुन् भने कसैले विश्वास गरेनन्, विश्वास गर्ने आधार पनि थिएन सायद म […]
-
उपक्रम र परिवेशका गन्धहरु
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका आज केही फुर्सत छ, फुर्सत छ भन्नु सामान्य कुरा होइन धेरै जस्तो फुर्सत भएर पनि फुर्सत छु भन्न सकिँदैन आज एक जना कवि मित्रसँग कुरा भयो […]
-
फूलको कथा
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका त्यहाँ फूलहरु पनि थिए काँडाहरु पनि थिए ऊ पुग्दा, अरुहरुले फूल अघि नै टिपिसकेछन् ऊ तिनै काडाँहरु टिपेर हिँड्यो ‘अर्को साल त किन ढिलो आउँला’ उसले […]
-
म बगरमा हराएको एक नहर पानी हुँ
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका हिजो हिँडेका बाटाहरु बिरानो भएको पनि हो नयाँ बटो बनाउन नसकेको पनि हो म बगरमा हराएको एक नहर पानी हुँ न समुद्रसम्म बग्न सकेँ, न त्यसको […]
-
जो स्मृतिमा मात्र बाँचिदिएका छन् !
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका तिमी स्वप्नालोकमा विराजमान हौला हामी यो पृथ्वीको गोलचक्रमा छौँ जानेबाटो एउटै हो मात्र तिमी अघि भइदियौ ! एउटा भारी मन बोकेर तिम्रो यात्राको कथा लेख्न बसेको […]
-
जीवन : लोपिटलको एक अपरिभाषिता
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका आज पनि उही गणितका सुत्रहरु केलाउनु छ यो कम्युटर स्कृनमा तर जब म यो ‘लोपिटल नियम’मा आइपुग्दछु म अडिन्छु मलाई गणितले होइन कविताले तान्दछ, खाता एकापटि […]
-
एक दिनको दैनिकी
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका आकाश खासै उघ्रिएको छैन बादलको घुम्टोबाट निस्किएको जून सिधैँ थाप्ला माथि देखिन्छ गाडी बिसाएर, एकछिन खुल्ला आकाशतिर नजर लगाउँछु रातीको बाह्र बजे भएको छ सन्नाटा छ, […]
-
यो बन्द कोठामा आज पनि निसासिएको छु
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका उही बन्द कोठा र झ्यालहरु मात्र सिसाबाट बाहिरी संसारको सानो किस्सा देखिन्छ सायद यो धेरैमा थोरै बुझेको संसारको एक हिस्सा हो सायद यो धेरैमा थोरै देखिने […]
-
धमेन्द्रको बैली बाख्रो
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका एउटा बैली बाख्रो छ मासु माग्ने मान्छे थुप्रै छन् गाउँमा धमेन्द्र बुढालाई बडो सकस छ क–कसलाई पुऱ्याउनु ! एउटालाई दियो अर्काको मुख बाङ्गो नदिनु पनि भएन, […]
-
बुढो रुख र सान्नानीको इन्द्रेनी: संक्षिप्त चर्चा
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका भूटानको नेपाली साहित्यको सन्दर्भमा नारी लेखन्तेहरुको सङ्ख्या निकै न्यून देखिन्छ । यही न्यूनता र अभाव बिच जन्मिएकोछ बुढो रुख र सान्नानीको इन्द्रेनी (२०१५) । कवयित्री लिला […]
-
विस्थापित अनुभूति अनावृत गर्ने उपन्यास – सपनाको समाधि
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका सपनाको समाधिमाथि केही कुरा खुदुनावारी शिविरमा आयोजित एउटा साहित्यिक क्रार्यक्रममा भेट भयो अचानक डा.तारालाल श्रेष्ठसँग । त्यसताक उनी भूटानी शरणार्थीकै सेरोफेरोमा एउटा उपन्यासको सिर्जना गर्ने धन्दामा […]
-
The Solitary Days
Shivalal Dahal Kentucky, USA The brown, the dark, the one with Zebra Stripes –these cats, the stray cats-I give the name wild cats They come to greet me, outside the […]
-
जस्तो पनि काम हो
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका केही छैन, जस्तो पनि काम हो जस्तो पनि काम गर्नु पर्छ तिम्रो अङ्ग्रेजी दोस्रो भाषा हो यो अमेरिका हो यहाँ हर कुरा पुन सुरुवत गर्नपर्छ तेस्रो […]
-
महाभारत- दृश्य २
शिवलाल दाहाल दुर्योधन तिम्रो बेला आएको छ; आगो झोस्ने लाहाको घरमा- तिमी स्वयंले घोषणा गरेका छौ आगो भएर आउँछु भनेर, समय आएको छ, ढिलो […]
-
महाभारत–दृश्य १
शिवलाल दाहाल रातभर घृणा, आवेग र महत्वकाङ्क्षा मन्थनेर बिहान कालकुट विष वमन गर्छौ तिमी शब्द–शब्दमा, वाक्य–वाक्यमा, चेतना र विवेकलाई बन्दकी राखेर विज्ञाप्त छ महाभारतको कथा विज्ञाप्त छ तिम्रो मुकुट पहिरिने […]
-
कागतीको दाना साँच्चै अमिलो हुँदोरहेछ !
शिवलाल दाहाल केन्टकी, अमेरिका मेरी आमा ! तिमीले छ दशक पार गर्दा पनि कागतीको वास्तविक अमिलो चाल पाउन सकेकी रहेनछ्यौ हुन त तिमीले बारम्बार भन्ने गथ्र्यौ म कागतीको बोटको फेदमा […]
-
मेरो विश्वविध्यालय यात्रा: प्राप्तिको एक शिखरसम्म
शिवलाल दाहाल विर्तामोड, नेपाल अघिल्लो एक अध्यायमा मैले नेपाल प्रवेश गरेपछि रुखको फेदमा एक वर्षे शैक्षिक सत्र कसरी बित्यो भन्ने बारेमा उल्लेख गरिसकेको छु । त्यो खुल्ला आकाश मुनिको विद्यालयमा […]
-
अनुभूतिका क्यानभासमा दार्जीलिङ भ्रमण
शिवलाल दाहाल धेरै वर्षदेखिको एउटा सपना थियो दार्जेलिङ् घुम्ने यसपालि पूरा भयो । रहर गरेर मात्र कहाँ हुँदोरहेछ र मनभित्रको धोको पुर्याउन समयनै आउनु पर्दोरहेछ । हुन त एक हुल […]
-
धनेहरु, निरन्तर हिँडिरहे ! कविता सङ्ग्रहः एक विम्बपरक विश्लेषण
शिवलाल दाहाल विम्ब भनेको शाव्दिक रुपमा छाया, दर्पण वा प्रतिच्छवि भए पनि साहित्यमा प्रयुक्त विम्ब शब्दले काव्यबिम्बलाई जनाउँछ । यो एक किसिमको कल्पनागत वा मानसचित्र हो जसले कुनै न कुनै […]